زبان و فرهنگ دو اصطلاح درهم تنیده و مرتبط به یکدیگر هستند. ما در این مقاله قصد داریم که به تعریف و رابطه میان زبان و فرهنگ بپردازیم:

پیشگفتار

هر زبان معمولا به گروه خاصی از مردم اطلاق می‌شود که به آن زبان صحبت می‌کنند. وقتی فرد با هر زبان دیگری تعامل داشته باشد، طبیعتا به این معنی است که با فرهنگی که به آن زبان صحبت می‌کند نیز تعامل دارد.

تعریف زبان و فرهنگ

زبان و فرهنگ (Language and Culture) هر دو از موضوعات مهمی هستند که توجه صاحب‌نظران و حتی مردم عادی را به خود جلب کرده‌اند. به طور کلی، زبان و فرهنگ از جمله مواردی به شمار می‌آیند که مستقیما بر تفکر، هویت و شخصیت انسان تأثیر می‌گذارند. زبان به عنوان مجموعه‌ای منسجم از نمادها و نشانه‌ها تعریف می‌شود و اولین و اصلی‌ترین ابزار شناخت و آگاهی به شمار می‌رود؛ زیرا شکل گفتاری یا نوشتاری افکار مختلف انسانی را به تصویر می‌کشد.

بنابرین انتقال افکار و آراء میان افراد بدون این ابزار قابل ­تصور نیست. در حالی که فرهنگ به عنوان مجموعه‌ای از رفتارها، افکار و ایده‌ها، اصول و ارزش‌ها تعریف می‌شود که انسان در زندگی خود می‌پذیرد. میان زبان و فرهنگ رابطة تنگاتنگی وجود دارد که به برخی از جنبه‌های آن اشاره خواهیم کرد.

رابطه میان زبان و فرهنگ

زبان اولین ابزار بیانی به شمار می‌رود که در آن انسان آنچه را که در ذهنش است بیان می‌کند. از این‌رو شاید بتوان گفت که زبان سخنگوی رسمی فرهنگ است. به طوری که بواسطه آن، شخص می‌تواند جنبه‌های تمایز فرهنگی کشور و مردم خود را برای دیگران شرح دهد و همچنین با سایر فرهنگ‌های جهان آشنا شود.

از جنبه دیگر، هنگام آموزش زبان به خارجیانی که مایل به یادگیری آن هستند، فرهنگ به شدت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این امر نشان‌دهندة میزان تلفیق و ادغام فرهنگ و زبان است؛ زیرا این دو مقولة به‌هم پیوسته و تفکیک‌ناپذیر هستند. علاوه بر این، فرهنگ هر ملتی با وارد کردن واژگان جدید بسیاری به توسعه و غنی‌سازی زبان آن ملت کمک می‌کند. زبان همواره واژگان خود را از فرهنگ مردم بومی که با آن صحبت می‌کنند.

به‌طور کلی رابطه میان زبان و فرهنگ را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• زبان ابزاری است که با آن فرهنگ را بیان می‌کنیم، به‌طوری که زبان روشی است که شخص بواسطه آن به بیان افکار و احساسات خود می‌پردازد.
• از طریق زبان، فرد با فرهنگ جامعه خود و سایر فرهنگ‌های جهان پیرامون خود آشنا می‌شود.
• زبان یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که فرهنگ یک جامعه و یک کشور را تعیین می‌کند. چرا که از طریق زبان، فرهنگ یک کشور شناخته می‌شود. و با همین زبان است که شعرها و رمان‌های مختلف که بیانگر فرهنگ آن جامعه است، نوشته می‌شود.
• بنابرین رابطة فرهنگ و زبان یک رابطه مکمل و دوسویه است، یعنی یکی مکمل دیگری است.

حفظ زبان و فرهنگ

زبان و فرهنگ از مهم‌ترین مواردی است که شخصیت فرد و گروه را مشخص می‌کنند و به جهت‌دهی تفکر انسان کمک می‌کنند. از این‌رو، توجه و محافظت از آنها و به ارث گذاشتن آنها برای نسل‌های آینده ضروری است. این وظیفه میان بسیاری از گروه‌ها و نهادها تقسیم می‌شود: از جمله خانواده، مدرسه، متخصصان، دولت و غیره. اما خانواده به دلیل نقش بسزایی که در شکل‌گیری شخصیت فرد دارد، نقش مهم‌تری در این زمینه برعهده دارد.  

ما در این مقاله به بررسی تعریف زبان و فرهنگ و همچنین رابطه میان زبان و فرهنگ به اختصار پرداختیم. در آینده به تفصیل در رابطه با این موضوع مقاله‌ای تازه منتشر خواهیم کرد.

شما هم می‌توانید تجربیات و دیدگاه‌های خود را در رابطه با این موضوع با ما به اشتراک بگذارید.